Quế Phong là một xã miền núi nằm ở vùng cực Tây Bắc của tỉnh Nghệ An, cách trung tâm TP. Vinh khoảng 200 km. Huyện có vị trí địa lý quan trọng, tiếp giáp với nước bạn Lào qua đường biên giới dài gần 100 km, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển giao thương biên mậu và hợp tác quốc tế. Với diện tích tự nhiên lên tới gần 1.900 km², Quế Phong sở hữu địa hình đa dạng, chủ yếu là đồi núi, xen lẫn các thung lũng và suối ngầm – nơi hội tụ nhiều giá trị sinh thái và văn hóa đặc trưng.

Là vùng đất sinh sống lâu đời của hơn 20 dân tộc anh em, trong đó chủ yếu là người Thái, người Khơ Mú, người Mông…, Quế Phong có nền văn hóa truyền thống phong phú và đậm đà bản sắc. Các lễ hội như Xăng Khan, hội Té Nước, lễ Cầu Mùa, lễ Cúng bản được duy trì và tổ chức hằng năm, không chỉ có ý nghĩa tâm linh mà còn thu hút đông đảo du khách đến khám phá văn hóa bản địa. Nghệ thuật múa xòe Thái, tiếng khèn Mông, các làn điệu dân ca truyền thống và nghề dệt thổ cẩm… là những tinh hoa dân gian được lưu giữ và phát huy qua nhiều thế hệ.

Lễ hội Xăng Khan truyền thống của người Thái

Thiên nhiên ưu đãi cho Quế Phong hệ sinh thái đa dạng với nhiều cảnh quan nổi bật. Trong đó, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt là “lá phổi xanh” quý giá với nhiều loài động thực vật quý hiếm, có vai trò lớn trong bảo tồn đa dạng sinh học của khu vực Bắc Trung Bộ. Du khách đến Quế Phong có thể khám phá các điểm du lịch sinh thái nổi tiếng như thác Xao Va, thác Hòm, thác Bảy Tầng, hồ thủy điện Hủa Na – nơi thích hợp cho các hoạt động nghỉ dưỡng, trải nghiệm thiên nhiên và du lịch cộng đồng.

Thác Xao Va – thắng cảnh nổi tiếng ở Quế Phong

Về kinh tế, xã Quế Phong đang từng bước chuyển dịch cơ cấu theo hướng nông – lâm nghiệp bền vững gắn với du lịch, dịch vụ và thương mại biên giới. Những năm gần đây, nhờ chính sách hỗ trợ từ nhà nước và nỗ lực của người dân, xã đã hình thành nhiều mô hình phát triển sản phẩm nông nghiệp đặc trưng. Trong đó, các sản phẩm như trà hoa vàng Kim Sơn, gạo Japonica Tri Lễ, rượu men lá Mường Quàng, thịt chua Cường Hoài, quế Quỳ đã được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP (từ 3 sao trở lên), trở thành sản phẩm có giá trị kinh tế cao, được tiêu thụ rộng rãi trong và ngoài tỉnh.

Trà hoa vàng Kim Sơn – sản phẩm OCOP nổi bật

Một số bản làng như bản Đan (xã Tiền Phong), bản Cỏ Nong (xã Mường Nọc), bản Mỏng (xã Cắm Muộn) cũng đang phát triển mô hình du lịch cộng đồng, gìn giữ làng nghề truyền thống và sản phẩm thủ công như dệt thổ cẩm, chế biến rượu men lá, đan lát… Những hoạt động này không chỉ bảo tồn văn hóa địa phương mà còn tạo thêm sinh kế cho người dân, đặc biệt là phụ nữ và người cao tuổi.

Dệt thổ cẩm – bản sắc của đồng bào dân tộc Quế Phong

Ẩm thực Quế Phong là sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu núi rừng và phương thức chế biến truyền thống của đồng bào dân tộc. Các món như cá mát nướng, canh ốc rừng, cơm lam, xôi ngũ sắc, thịt gác bếp, măng muối chua… đều mang đậm hương vị bản địa và là trải nghiệm ẩm thực khó quên với du khách.

Cơm lam và các món ăn truyền thống của người Thái

Về mặt hạ tầng, Quế Phong đang từng bước được đầu tư phát triển đồng bộ hơn. Hệ thống giao thông liên xã, liên bản ngày càng hoàn thiện, kết nối thuận lợi giữa các điểm du lịch và khu dân cư. Các lĩnh vực giáo dục, y tế, viễn thông và chuyển đổi số cũng đang được chú trọng, nhằm tạo tiền đề cho phát triển bền vững và hội nhập.

Trong tương lai, xã Quế Phong hướng tới xây dựng mô hình phát triển toàn diện, kết hợp giữa khai thác tiềm năng bản địa và ứng dụng công nghệ hiện đại. Với tiềm năng lớn về du lịch sinh thái, văn hóa dân tộc, tài nguyên thiên nhiên cùng với tinh thần sáng tạo của người dân bản địa, Quế Phong đang vươn lên mạnh mẽ, trở thành điểm đến hấp dẫn, một vùng đất của cơ hội và phát triển bền vững.